“นี่คือโสมเหรอ”

เยี่ยเทียนตะลึงงั้นไป นี่เป็นตีนเขา เต็มไปด้วยต้นหน้าเตี้ยๆ สถานที่เปิดโล่งเป็นอย่างมาก หากว่ามีต้นโสมจริงก็คงถูกคนเด็ดไปตั้งนานแล้ว

“ใช่ เป็นที่นี่แหละ” หูหงเต๋อพยักหน้า กล่าวอย่างมั่นใจว่า “ปีก่อนฉันเจอ ต้นนี้รอบปีไม่พอ เลยทิ้งเอาไว้”

“บริเวณนี้ห่างจากด้านนอกเพียงสองยอดเขา มีคนเจอไม่เก็บไปแล้วเหรอ”

เยี่ยเทียนสอบถามอย่างนึกสงสัยอยู่ในใจ และตัวเขาเองคิดมาตลอดว่าโสมนั้นอยู่บนหน้าผาสูงชัน คิดไม่ถึงว่าจะมาเจอต้นโสมป่าง่ายๆ แบบนี้

ต้องทราบก่อนว่า เยี่ยเทียนตอนที่อยู่ในร้านยาในตลาดที่เหอเป่ยนั้น ต้นโสมป่าต้นหนึ่งนั้นยากที่จะพบได้จริงๆ อย่าว่าแต่ต้นโสมร้อยปีเลย แค่อายุสิบปีก็ถูกพวกร้านรวงทำเป็นสมบัติล้ำค่าของร้าน

หลังจากได้ฟังคำของเยี่ยเทียน หูหงเต๋อสีหน้าก็แสดงความภูมิใจออกมา กล่าวว่า “พวกเพื่อนร่วมวงการรู้ดีว่าสถานที่นี้เป็นพื้นที่ของฉัน พวกเขาต่อให้เดินมาถึงที่นี่ ก็จะไม่แตะต้องไม้ซักผ้าที่ฉันเก็บเอาไว้!”

“ขุดเขา มันคืออะไร” เยี่ยเทียนได้ยินคำที่ตัวเองไม่เข้าใจอีกแล้ว

“ขุดโสมป่า นั่นก็คือขุดเขา พวกนั้นกลัวว่าเข้าไปในเขาแล้วจะเกิดเรื่อง ดังนั้นจึงมาเป็นพวกเจ็ดแปดคน โดยหนึ่งในนั้นเป็นคนนำทาง เรียกว่าต้นทาง…”

ในตอนหงหูเต๋อยังหนุ่มนั้น เขาก็เคยเข้ามาขุดเขา ต่อมาตัวเขาเองก็จับต้นชนปลายได้ประสบการณ์ขุดโสมในหน้าหนาว จึงได้เปลี่ยนเป็นเข้าภูเขามาคนเดียว ดังนั้นสำหรับการขุดเขาแล้ว เขามีความเข้าใจเป็นอย่างมาก

การกระทำของคนขุดเขาแต่ละอย่าง ในสายตาคนนอกเต็มไปด้วยความแปลกใหม่ แต่ว่าการกระทำพวกนี้ กลับมีประโยชน์ที่ใช้ได้จริงอยู่

ก่อนขุดเขา คนขุดจะต้องถากทางให้โล่ง ใช้ท่อนไม้ถางหญ้าให้เตียน เดิมหาไปตามตีนเขาขึ้นไปถึงเนิน นี่เรียกว่า “ย่ำเขา” อีกวิธีหนึ่งคือ “ถอนเขา” ก็คือการที่หลายคนแบ่งกันออกปูพรมหา ใช้การตีแท่งไม้เป็นการส่งสัญญาณ

แต่ไม่ว่าวิธีไหน จะต้องห้ามพูดจา ยิ่งกว่านั้นคือห้ามทาน ตามการเล่าขนาของคนขุดเขา หากว่าทำให้คนที่สวมผ้าเตี่ยวแดงตกใจ โสมก็จะวิ่งหนีไป

แต่หลักการจริงๆแล้วก็คือเพราะการหาโสมนั้นจะต้องใช้สมาธิ การพูดคุย กินอาหารเป็นการรบกวนสมาธิ แล้วยัง หากโหวกเหวกเสียงดังบนภูเขา มักจะเกิดเสียงสะท้อนทำให้หลงทาง

ใครเจอต้นโสม จะรีบเอาท่อนไม้เสียบปักบนพื้น ใช้เส้นสีแดงที่พันเงินโบราณพันด้านบนของโสม และด้านล่างปูผ้าสีแดงรองไว้ ตามคำบอกเล่า ต้นโสมเด็กมีความสามรถในการกระโดดจากพื้นดิน หากมัดด้ายแดงไว้ก็จะหนีไม่ได้

จริงๆแล้ว การพันด้ายแดงก็เพื่อให้สะดุดตา เพราะต้นโสมโตในแถบหญ้าวัชพืช หากไม่ระวังเหยีบเละ จึงได้พันด้านแดงไว้ สีแดงและเขียวตัดดัน ทำให้มองเห็นได้ง่าย

สำหรับการเอาผ้าแดงปูพื้น ก็เพื่อว่ารองรัลเมล็ดของต้นโสมที่ตกหล่นได้ง่าย ของนี่ก็มีมูลค่ามาก เป็นยาที่ช่วยให้มีบุตรได้ง่าย ทำทั้งหมดนี้แล้ว หากมีโชคเจอต้นโสมแล้วก็ตะโกนว่า “ท่อนไม้!”

จากนั้นพวกที่มาก็จะถาม “เป็นของอะไร” กล่าวตอบ “ห้าใบ!” เมื่อทั้งหมดได้ฟังก็จะกล่าวว่า “รีบจัดการ!” เร็ว ก็หมายถึงรีบ จัดการ ก็คือได้ตามที่ต้องการ นี่เป็นศัพท์เฉพาะของพื้นที่ฉางไป๋ซานแถบนี้

“ฉันได้ยินแบบนี้แล้วรู้สึกว่าเหมือนเป็นรหัสลับของพวกโจรภูเขา อะไรคือห้าใบกัน” เยี่ยเทียนรู้สึกสงสัยมองไปที่หงหูเต๋ออย่างสงสัย หัวเราะกล่าวว่า “เหล่าหู นี่คงไม่ได้เป็นคำพูดของโลกมืดที่นายเรียนตอนอยู่บนหุบเขาหรอกนะ”

“เฮ้ย นายไม่ใช่ว่าเคยซื้อโสมเหรอ ทำไมแม้แต่ระดับของโสมถึงไม่เข้าใจ ” หูหงเต๋อคนไม่สนเหตุผลเจอกับเยี่ยเทียนก็หมดหนทาง ได้แต่อดทนอธิบายลักษณะพิเศษของโสมให้เยี่ยเทียนฟัง

เดิมที โสมที่โตเองในป่าเมื่อโตได้ 1-5 ปีพ้นพื้นดินออกมาจากเป็นต้นที่มีสองใบ เรียกว่า “ซานฮวา”  5-10 ปี จะโตออกมาเป็นต้นเต็มวัยมีใบห้าใบซ้อนกันออกมา เรียกว่า “ฝ่ามือ”

แต่หลังจากอายุได้ 10-20 ปีแล้วนั้น ต้นโสมถึงจะโตเท่าสองฝ่ามือและใบซ้อน คนขุดเขาเรียกว่า “กุญแจประตูเขา” หากเจอต้นเล็กแล้วก็จะมั่นใจได้แน่ว่าจะต้องมีเบาแสะของต้นโสมแบบกันอีกมาก รอบด้านนั้นอาจจะมี “ท่อนไม้” อยู่เยอะมากมาย

ต้นโสมที่อายุ 30 ปี จะโตประมาณสามฝ่ามือมีใบซ้อนกัน เรียกว่า “โคมไฟ” หาก 50 ปีเรียกว่า “สี่ใบ” โสมที่ออกใบซ้อนได้สี่ใบนั้นอายุ 50-80 ปีทั้งนั้น

หากโตมีลักษณะห้าฝ่ามือนั้นก็คือที่หูหงเต๋อกล่าวเมื่อซักครู่ “ห้าใบ” นั้นแหละ

โสมห้าใบนั้นอายุมากกว่า 80 ปี ที่ฉางไป๋ซานแห่งนี้หาได้ยากแล้ว คนขุดเขาจะเรียกว่า “หนึ่งกอง” หากมองให้ดีจะเห็นต้นโสมเล็กๆ น้อยๆ ขึ้นอยู่โดยรอบ เป็นรุ่นลูกหลานอายุ 60 -70 ปี และก็มีรุ่นเหลน 30-40 ปีขึ้นอยู่ด้วย

สำหรับ “หกใบ” นั้น อายุของโสมมากกว่า 100 ปีขึ้นไป เป็นของหายาก เรียกว่าเป็นสมบัติของประเทศ คนขุดเขาเรียกว่า “หนึ่งบริเวณ” ความหมายก็คือหากเห็นโสมแก่ขนาดนี้ เนินเขาทั้งแถบก็จะมีรุ่นหลานอยู่เต็มไปหมดเหมือนเป็นตระกูลตระกูลหนึ่ง

ตอนนี้คนที่เก็บต้นโสมมาติดต่อกันสามารถขึ้นมาถึงบริเวณหน้าผาชันของภูเขาได้ ก็ไม่มีหกใบให้เห็นแม้แต่น้อย นี่เป็นโสมที่เรียกได้ว่าระดับสูงสุดในยุคปัจจุบันแล้ว อย่างในตำนานที่ว่ามีเจ็ดใบ แม้แต่หงหูเต๋อก็ไม่เคยเห็นมาก่อน

“เหล่าหู นายว่านี่มีอายุ 50 ปี นั่นไม่เรียกว่าสี่ใบเหรอ” เยี่ยเทียนเรียนรู้ได้เร็ว รีบกล่าวต่อ “รีบบอกมา ให้ฉันได้ดูว่าสี่ใบเป็นยังไง”

“ฉันจะบอกว่า นี่มันหน้าหนาวจะมีใบที่ไหนล่ะ” โสมกับหมีดำเหมือนกัน หน้าหนาวจำศีล!” หงหูเต๋อไม่รู้ว่าที่ตัวเองพาเยี่ยนเทียนมาในเขานี่ด้วยผิดหรือถูก เจ้าเด็กคนนี้ความรู้เกี่ยวกับโสมไม่มีแม้แต่น้อย

โสมป่าทุกปีรอบการโตจะสั้นมาก ในหนึ่งปีเดือน 6 7 และ 8 นั้นจะโตได้ดีที่สุด กลางเดือน 9 มีหิมะแรก จนถึงกลางเดือน 5 หมดหิมะ จำศีลยาวนานราว 240 วัน

รอบการโตสั้นแบบนี้ ทำให้โสมป่าแต่ละปีมีน้ำหนักเพิ่มราว 1 กรัม โดยประมาณ หากเจอกับปีสภาพอากาศไม่ดี กลับจะกลายเป็นคายน้ำหดลงไปอีก ที่คือเหตุผลที่ทำไมโสมป่าถึงได้มีมูลค่ามากอีกเหตุผลหนึ่ง

เยี่ยเทียนเมื่อไม่ฟังว่าไม่เจอสี่ใบแล้ว ก็รู้สึกหายตตื่นเต้น กล่าวว่า “พอแล้ว ขุดเอาต้นที่ห้าสิบปีนี่ออกมาก่อนไป เค้าว่ากันว่าเอาโสมป่ามาต้มซุบนั้นหอมมาก!”

หูหงเต๋รู้สึกสงสัยกล่าวว่า “เยี่ยเทียน สี่ใบนี่ยังสามารถโตได้อีก ไม่งั้น ฉันพานายไปขุดต้นหกใบดีมั๊ย นั่นก็น่าจะขุดออกมาได้แล้ว”

“อย่าว่ากันนะ เหล่าหู ต่อให้มันสามารถโตเป็นต้นห้าใบได้ จะว่าไปแล้วนายยังอยู่ได้กี่ปีกันล่ะ ของพวกนี้นายไม่ขุดออกมาก็ถูกคนอื่นขุดไปอยู่ดี!”

หลังจากได้ฟังหูหงเต๋อแล้ว เยี่ยเทียนก็ส่ายหัว คิดว่าในตอนนั้นที่เขาอยู่ที่ตลาดยาแม้แต่ต้นโสมอายุสามสิบปียังไม่มีปัญญาซื้อ ตรงหน้าเขานี้มีอายุ 50 ปี เยี่ยเทียนจะปล่อยไปได้ยังไง

“ได้ นายอยากให้ขุดเราก็จะขุด!”

หงหูเต๋อหัวเราะแค่นๆ ยังดีที่เยี่ยเทียนไม่รู้จักการแยกโสม มิเช่นนั้นหากเขามาขุดโสม นั่นต้องเป็นคราวซวยครั้งใหญ่ของเขาฉางไป๋ซานแน่นอน หรือบางทีโสม เขากวางกำมะหยี่และมาร์เทินของมีค่าสามอย่างที่ฉางไป๋ซานที่หนึ่งในนั้นก็คือโสม คงจะต้องสูญพันธ์เป็นแน่แท้

โสมอายุ 50 ปี อยู่ในสภาพที่ขุดได้แล้ว หูหงเต๋อก็ไม่ได้อิดออด ในตอนนั้นก็นั่งคุกเข่าลงกวาดหิมะด้านหน้าออกไป

“นี่คือที่นายเก็บเอาไว้เหรอ” เยี่ยเทียนเห็นที่พื้นหิมะมีตำแหน่งหัวของต้นไม้แห่งโผล่ออกมา มีด้ายแดงมัดอยู่ บนด้ายแดงนั้นยังมีเงินทองแดงแขวนอยู่

“ใช่ ด้านบนนี้มีสัญลักษณ์ของฉันอยู่ คนที่เห็นจะรู้ว่าต้องเก็บเอาไว้ให้ฉัน”

หูหงเต๋อเอาด้ายแดงออกมาส่งให้เยี่ยเทียน เยี่ยเทียนหยิบมาดู ชื่อที่อยู่บนเหรียญทองแดงนี้ถูกเลือนไปแล้ว จากนั้นใช้มีดแกะสลักบนเหรียญให้เป็นตัวอักษร “หู”

ตอนที่เก็บต้นสนไม่ใช่ว่าจะต้องผูกเอาไว้ที่ต้นสนเหรอ นายเอาเชือกผูกไว้ที่ต้นไม้ทำไม” เยี่ยเทียนเริ่มไม่เข้าใจ

“หน้าหนาวนี้ใบต้นของโสมจะเหี่ยวแห้ง ฉันจะไปหาที่ไหนมาให้ล่ะ” หูหงเต๋อปวดหัวกับคำถามของเยี่ยเทียนมาก ความรู้ที่เด็กแปดขวบบนฉางไป๋ซานรู้โดยทั่วกัน เยี่ยเทียนกลับไม่เข้าใจ

“อ้อ งั้นทำตามที่นายบอก โสมนี่ก็อยู่ใกล้ๆ นี้แหละนะ”

ได้ฟังหงหูเต๋อกล่าวแบบนี้ เยี่ยเทียนก็เข้าใจขึ้นมา พลันในใจก็สั่นไหว ปล่อยพลังเทพออกมา ต้นโสมนี้เป็นแท่งที่รวมเอาพลังดีของแผ่นดินไว้ บางทีตัวเขาเองอาจจะสัมผัสได้

“อืม นับว่าหาจนเจอ” เมื่อซักครู่ปล่อยพลัง เยี่ยเทียนก็รู้สึกว่าห่างจากเท้าซ้ายเขาไปประมาณสามสิบเซ็นใต้พื้น มีหลิงชี่ห่ออยู่รอบๆ

“เหล่าหู โสมอยู่ตรงนี้” เยี่ยเทียนี้ไปตรงที่ผืนนั้น

“หือ นายรู้ได้ยังไง” หูหงเต๋อกล่าวจบก็ชะงักไป ยื่นมือออกไปที่กระเป๋าที่เยี่ยเทียนสะพายอยู่ หยิบถุงบุหรี่เก่าของเขาออกมา

“ฉันบอกไปนายก็เรียนไม่ได้อยู่ดี เหล่าหู รอก่อนเถอะ ฉันจะหาเจ็ดใบออกมาให้นายดู!”

พบว่าพลังเทพมีประโยชน์อย่างนี้ เยี่ยเทียนก็ดีใจเป็นอย่างมาก ถึงแม้ว่าพลังภายในเขาจะอ่อน พลังแทพสามารถสัมผัสของภายในระยะประมาณสิบเมตรเท่านั้น แต่หากว่าโชคดี ไม่แน่ว่าอาจจะหาโสมแก่ระดับสุดยอดเจอก็ได้

“ในโลกนี้มีเจ็ดใบที่ไหนกัน” หงหูเต๋อส่ายหัว จุดบุหรี่ขึ้นสูบ

“หากว่าฉันโชคดีเจอเข้าหล่ะ” เยี่ยเทียนผลักหงหูเต๋อ “ตอนนี้จะมาสูบบุหรี่อะไรอยู่ล่ะ รีบลุกขึ้นเราจะได้ไปหาหกใบกัน!”

“ไม่สูบบุหรี่ฉันเกรงว่าจะมือสั่น รอให้ฉันสูบให้หมดซองนี้ก่อนแล้วค่อยขุดขึ้นมา!”

คนขุดเขาก่อนการขุดโสม มักจะสูบบุหรี่หนึ่งซอง นี่เป็นการปล่อยวางความตื่นเต้นในใจ ต้องทราบก่อนว่า หากไม่ระวังไปโดยผิวเปลือก หรือว่าขุดรากต้นโสมขาด น้ำของโสมก็จะออกมา ราคาก็จะลดลงอย่างมาก

หูหงเต๋อตอนหนุ่มก็เป็นคนขุดเขามาก่อน ถึงแม้ว่าต่อมาจะออกมาทำตัวคนเดียว แต่ความคุ้นเคยนี้กลับติดมาด้วย และในตอนหน้าร้อนขุดโสมแมลงเยอะมาก การสูบบุหรี่ก็เป็นการไล่แมลงได้

“เหล่าหู หากว่านายกลัวมือสั่น ให้ฉันทำเถอะงั้น” ภายใต้พลังเทพของเยี่ยเทียน รากของต้นโสมล้วนแต่ปรากฏในสมองของเยี่ยเทียน เขามั่นใจว่าจะไม่ทำให้รากใดรากหนึ่งกระทบกระเทือน

“อย่าน่า เยี่ยเทียน นี่ไม่ได้เรื่องล้อเล่น”

หงหูเต๋อถูกเยี่ยเทียนทำให้ตกใจจนกระโดดขึ้นมาจากพื้น เกือบจะทำบุหรี่ตก โสมป่าอายุ 50 ปีนี้เห็นได้ยากแล้ว หากเอาออกไปขายอย่างน้อยได้ล้านแปด หากว่าถูกเยี่ยเทียนทำให้เสียหายไปนั่นน่าเสียดายขนาดหนัก

ปฏิกิริยาของหูหงเต๋อกลับทำให้เยี่ยเทียนไม่พอใจ กล่าวว่า “เหล่าหู ไม่เชื่อฉันใช่มั๊ย หากว่าเกิดความเสียหายอะไร ฉันจะจ่ายค่าโสมต้นนี้ให้นาย!”