เชื้อแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสฟังดูแล้วไม่ค่อยคุ้นหูนัก พนักงานร้านที่อยู่ด้วยและลูกค้าสองสามคนที่เข้ามาดูความคึกคักไม่รู้จักเชื้อแบคทีเรียนี้จริงๆ 

 

 

ถ้าจางจื่ออันบอกว่าสัตว์อะไรมีพิษ ถึงแม้บอกว่าปลาตัวที่ข่วนฝ่ามือของช่างเชื่อมจ้าวเหมือนจะไม่มีพิษแต่ความจริงแล้วมีพิษขึ้นมา ช่างเชื่อมจ้าวกับช่างไฟฟ้าอู๋ก็ต้องเชื่อสนิทใจอย่างไม่ต้องสงสัย แต่เรื่องแบคทีเรีย…ฟังดูแล้วลึกลับซับซ้อนเกินไป 

 

 

ในความเข้าใจของทุกคน หลังจากได้รับบาดเจ็บจะติดเชื้อบาดทะยักได้ง่ายที่สุด แต่แบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสคืออะไรกัน? 

 

 

จางจื่ออันรู้ว่าถ้าตัวเองไม่อธิบายอย่างละเอียด อยากให้ช่างเชื่อมจ้าวที่ดื้อกว่าลาไปโรงพยาบาลอย่างว่าง่ายคงเป็นไปไม่ได้ จึงอดทนอธิบายสาเหตุและผลกระทบของแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสรอบหนึ่ง 

 

 

แบคทีเรียวิบริโอน่าจะมีเก้าสิบกว่าชนิด ในนั้นส่วนใหญ่ไม่มีอันตรายโดยตรงต่อร่างกายมนุษย์ ด้วยเหตุนี้จางจื่ออันก็รู้แค่ว่านี่เป็นแบคทีเรียวิบริโอชนิดหนึ่ง ถึงอย่างไรแบคทีเรียวิบริโอก็มีความสัมพันธ์แนบแน่นกับสัตว์ทะเล 

 

 

แบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสเพิ่งถูกนำมาเป็นตัวก่อเชื้อโรคใหม่ชนิดหนึ่งเมื่อปี 1976 ตั้งแต่นั้นมาถึงจะได้รับความสนใจของผู้คนอย่างต่อเนื่อง 

 

 

แบคทีเรียวิบริโอชนิดนี้มีชีวิตอยู่ได้แค่ในน้ำทะเลเท่านั้น ชอบเกลือและชอบอุณหภูมิสูง ทั่วไปแล้วหากอุณหภูมิบนพื้นดินสูงถึงสามสิบองศา อุณหภูมิของน้ำทะเลก็อาจจะสูงถึงยี่สิบองศา ตอนนั้นแบคทีเรียวิบริโอชนิดนี้จะเริ่มกระฉับกระเฉงขึ้นมา คนจึงมักจะติดเชื้อในฤดูร้อนของเขตอบอุ่น หรือภายในช่วงเวลาส่วนใหญ่ของหนึ่งปีที่เขตโซนร้อน 

 

 

ขอแค่อุณหภูมิเหมาะสม แบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสก็จะกระจายตัวเป็นวงกว้างมากในน้ำทะเล ไม่ว่ากินอาหารทะเลดิบหรือบาดแผลสัมผัสกับน้ำทะเล ก็อาจจะติดเชื้อแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสได้ทั้งนั้น ประเทศที่เจริญแล้วบางประเทศก็เริ่มเพิ่มความระมัดระวังบนฉลากอาหารทะเลแล้วเหมือนกัน 

 

 

ถึงจะพูดอย่างนั้น กลุ่มคนสุขภาพดีมีภูมิต้านทานที่มากพอ ความจริงแล้วจะไม่ติดเชื้อแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสได้ง่ายๆ กลุ่มคนมีความเสี่ยงสูงคือผู้ชายที่เป็นโรคตับเรื้อรังซึ่งอาศัยอยู่ชายทะเล 

 

 

ถูกต้อง เนื่องจากการปกป้องของฮอร์โมนเพศหญิงในร่างกาย ผู้หญิงวัยรุ่นจึงติดเชื้อแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสน้อยมาก พูดได้แค่ว่าผู้หญิงได้รับสิทธิพิเศษจริงๆ แม้แต่แบคทีเรียยังมีเมตตากับผู้หญิงเลย… 

 

 

แต่ตอนผู้หญิงอายุมากแล้ว หลังจากฮอร์โมนเพศหญิงในร่างกายลดระดับลง โอกาสการติดเชื้อก็จะใกล้เคียงกับผู้ชาย นี่ก็คือแบคทีเรียที่เหมือนหญิงงามไม่ให้โลกเห็นผมขาว 

 

 

ที่เน้นย้ำคือผู้อาศัยอยู่ริมทะเลจะเผชิญหน้ากับอันตรายมากกว่า เพราะมีเพียงผู้คนที่อาศัยอยู่ริมทะเลถึงจะมีโอกาสกินผลิตภัณฑ์อาหารทะเลที่เพิ่งออกมาจากน้ำทะเลสดๆ และเป็นแบบนี้ถึงจะมีโอกาสติดเชื้อแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสจากอาหาร โดยเฉพาะระหว่างขั้นตอนจัดการผลิตภัณฑ์จากอาหารทะเล อย่างเช่น โดนบาดตอนขอดเกล็ดปลากำจัดอวัยวะภายใน…ถึงอย่างไรคนที่อาศัยอยู่ในแผ่นดินก็กินผลิตภัณฑ์จากอาหารทะแลแบบแช่แข็งกันทั้งนั้น จึงมีโอกาสติดเชื้อแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสจากอาหาร 

 

 

ความรู้ทั่วไปอย่างหนึ่งมีอยู่ว่า ไม่ว่าน้ำทะเลเค็มขนาดไหน เมื่อกลายเป็นน้ำแข็งแล้วจะคายเกลือจนกลายเป็นน้ำจืด แบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสที่ชอบอุณหภูมิสูงและชอบเกลือถูกน้ำแข็งห่อหุ้ม ไม่นานก็แข็งตาย 

 

 

ทำได้แค่พูดว่า ขณะที่ผู้คนซึ่งอาศัยอยู่ริมทะเลเพลิดเพลินกับรสชาติของผลิตภัณฑ์จากทะเลที่สดใหม่ที่สุด ก็ต้องเผชิญหน้ากับโอกาสที่จะติดเชื้อแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสอันน่ากลัวด้วย 

 

 

เป็นอย่างที่ช่างไฟฟ้าอู๋แขวะ คนแก่ปลดเกษียณที่อายุมาแล้ว มีกี่คนที่แข็งแรงเต็มร้อยกัน? แต่ละคนต่างก็มีโรคเรื้อรังจำนวนหนึ่ง ขนาดพวกวัยรุ่นส่วนใหญ่ก็ยังอยู่ในสภาวะป่วยออดแอดเลย 

 

 

ช่างเชื่อมจ้าวชอบดื่มเหล้า จางจื่ออันไม่เห็นรายงานตรวจสุขภาพของเขา แต่เดาได้ว่าเขามีโรคตับแข็งในระดับหนึ่ง ซึ่งพบเห็นได้ง่ายในบรรดาผู้ชายวัยกลางคนที่ปลดเกษียณจากโรงงาน 

 

 

ผู้ชายวัยกลางคนที่ตับไม่แข็งแรง ก็ตัดสินแล้วว่าช่างเชื่อมจ้าวอยู่ในกลุ่มคนที่อาจจะติดเชื้อแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสที่สุด 

 

 

จุดที่น่ากลัวของแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัส หนึ่งคือกำเริบเร็ว นับตั้งแต่เริ่มติดเชื้อก็อาจจะถึงตายได้ภายในสี่สิบแปดชั่วโมง เนื่องจากสัดส่วนโรคค่อนข้างน้อย โอกาสถึงตายทั่วไปน่าจะมากกว่าสี่สิบเปอร์เซ็นต์ ถ้ารักษาไม่ทัน ถึงแม้รักษาชีวิตไว้ได้ แต่ก็อาจจะต้องตัดแขนหรือขา สองคือคนที่ติดเชื้อแบคทีเรียวิบริโอชนิดนี้รู้จักมันน้อยเกิน ตอนนี้แม้แต่กลไกชีวิตของมัน คนยังไม่ค่อยแน่ใจเลย แม้กระทั่งในโรงพยาบาลก็ยังไม่พูดถึงเชื่อแบคทีเรียชนิดนี้เลยด้วยซ้ำ 

 

 

เพราะมีความรู้เกี่ยวกับแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสค่อนข้างน้อย หลังจากผู้ติดเชื้อล้มป่วยมักจะไม่ใส่ใจเหมือนช่างเชื่อมจ้าว พลาดเวลารักษาได้ทันท่วงทีไป ถึงแม้ไปรักษาที่โรงพยาบาล ที่นั่นก็อาจจะใช้วิธีการรักษาผิดๆ เนื่องจากไม่รู้จักโรคชนิดนี้ ถึงขนาด…ฟันธงได้เลยว่าตัวอย่างของโรคชนิดนี้มีให้เห็นน้อยมาก แต่เพราะจริงๆ แล้วผู้ป่วยไม่ได้น้อยขนาดนั้น และเป็นเพราะผู้ป่วยส่วนหนึ่งตายไปโดยที่ไม่รู้ตัว 

 

 

พูดถึงเหตุผล อัตราถึงตายของแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสสูงขนาดนั้น ไม่ได้บอกว่ามันร้ายกาจมาก แบคทีเรียบนพื้นดินบางชนิดยังร้ายกาจกว่ามันอีก แต่คนเป็นสัตว์ที่อาศัยอยู่บนแผ่นดิน ระบบภูมิคุ้มกันโรคแทบจะไม่มีภูมิต้านทานแบคทีเรียในทะเลเลย ไม่เหมือนไข้หวัดใหญ่ที่แทบจะแตกหน่อไปทั่วทุกปี เพราะถ้าไวรัสโรคไข้หวัดใหญ่ไม่กลายพันธุ์ ระบบภูมิคุ้มกันโรคของมนุษย์ก็อาจจะไม่กลัวไข้หวัดใหญ่แล้ว 

 

 

ก็เหมือนแมวที่ได้รับเลือดสุนัขแล้วครั้งหนึ่ง ระบบภูมิคุ้มกันโรคของแมวไม่รู้จักเม็ดเลือดของสุนัขในทีแรก จึงไม่เกิดปฏิกิริยาต่อต้าน แต่ความจริงแล้วแอบจดจำเอกลักษณ์เม็ดเลือดสุนัขเอาไว้แล้ว ถ้ากล้ารับเลือดอีกเป็นครั้งที่สอง ระบบภูมิคุ้มกันก็พร้อมจะต่อสู้อย่างดุเดือดทุกวินาที 

 

 

ทุกคนชอบไปเล่นน้ำริมทะเลในฤดูร้อนเพื่อคลายร้อน แถมยังได้มองภาพสวยงามเต็มตา ตอนเล่นอย่างสนุกสนาน กลับลืมความน่ากลัวของทะเลไปเสมอ ในทะเลมีอันตรายต่างๆ ซ่อนเร้นอยู่ ไม่ใช่แค่ปลาฉลามและแมงกะพรุนบ้าคลั่งอยู่ตรงหินโสโครก แม้แต่ประชากรที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่าก็เตรียมแทรกซึมเข้ามาในร่างกายตลอดเวลา 

 

 

จางจื่ออันอิบายความน่ากลัวของแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัสคร่าวๆ ครั้งหนึ่ง ช่างเชื่อมจ้าวที่ไม่ค่อยใส่ใจอะไรฟังแล้วก็เกิดอาการเซื่องซึม ใบหน้าซีดเผือดลงทันตา ปกติพวกเขาหัวเราะเยาะตัวเองอยู่ตลอดว่าเท้าข้างหนึ่งเหยียบเข้าใกล้โลงศพขึ้นทุกที แต่เวลาเผชิญหน้ากับความอันตรายจริงๆ มีใครบ้างไม่หวงแหนชีวิตของตัวเอง? 

 

 

“เหล่าจ้าว! ยังนั่งทำอะไรอยู่? รีบไปโรงพยาบาลเร็ว!” ช่างไฟฟ้าอู๋ได้สติขึ้นมาก่อน รีบดึงแขนของช่างเชื่อมจ้าวไปข้างนอก “เสี่ยวจาง งานที่เหลือเดี๋ยวฉันหาคนมาทำนะ เธอไม่ต้องเข้าไปทำล่ะ…” 

 

 

“เดี๋ยวก่อนครับ!” 

 

 

จางจื่ออันวิ่งกลับไปบนชั้นสองอีก แล้วควานหายาสองสามเม็ดจากในตู้ยาส่งให้ช่างเชื่อมจ้าว “กินยาต้านสักหน่อยก่อนครับ ถึงโรงพยาบาลก็ตรงไปที่แผนกฉุกเฉินเลย บอกว่าคุณติดเชื้อแบคทีเรียวิบริโอวัลนิฟิคัส ต้องได้รับการรักษาทันที ยังทนอาการได้อีกหน่อย ไม่อย่างนั้นพยาบาลบางคนอาจจะเมินเพราะไม่รู้จักแบคทีเรียชนิดนี้” 

 

 

ตอนนี้ช่างเชื่อมจ้าวจิตใจไม่อยู่กับเนื้อกับตัวแล้ว เขากินยากับน้ำแร่โดยไม่คิด ไม่ถามอะไรสักคำ จากนั้นก็ควานหาโทรศัพท์มือถือออกมาด้วยท่าทางลุกลี้ลุกลน “ฉัน…ฉันอยากโทรฯ หาเมีย…” 

 

 

“ไอ้หยา! ปกตินายใจร้อนจะตาย พอเกิดเรื่องกลับจู้จี้จุกจิกซะอย่างนั้น!” ช่างไฟฟ้าอู๋แย่งโทรศัพท์มือถือมาด้วยความเป็นห่วง “ไปโรงพยาบาลก่อนค่อยว่ากัน! ไป!” 

 

 

ช่างไฟฟ้าอู๋ทั้งดึง ทั้งลาก ดึงช่างเชื่อมจ้าวออกไปข้างนอกร้านเหมือนสุนัขตาย ก่อนจะโบกมือเรียกแท็กซี่คันหนึ่ง มุ่งหน้าไปยังโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุด